Drie lessen
Op reis naar het zuiden gestopt bij een oude staalfabriek in Birmingham. In Alabama, maar de fabriek zou in het andere Birmingham niet misstaan hebben. Het bleken drie geschiedenislessen in één te zijn.
De eerste les ging over de fabriek en het maken van staal. De techniek stamt uit het einde van de 19e eeuw, het is dus nogal mechanisch en groot. Er is genoeg bewaard gebleven om een idee te krijgen hoe het indertijd toeging.
De tweede les betrof de arbeiders. De bloeitijd van de fabriek lag in de periode na de Burgeroorlog, toen de slavernij was afgeschaft maar de staten uit de Confederatie een manier gevonden hadden om toch aan goedkope arbeid te komen. Dat wordt netjes uitgelegd.
De derde les is hoe om te gaan met dit donkere verleden van slavernij en de periode van apartheid tot (formeel) de jaren zeventig van de vorige eeuw. De borden met uitleg als hierboven schijnen vooral in het laatste decennium neergezet te zijn. Bij de plantages, bij dit soort fabrieken, maar ook op plaatsen die een rol speelden in de jaren zestig/zeventig bij de afschaffing van de apartheid. Het streven lijkt te zijn om het verhaal compleet te maken, zoals bij deze fabriek. Er is ook het verhaal van de rijke eigenaren, en van de (witte) arbeiders die er ook werkten. Maar aan het bijschrijft van een foto met alle werknemers is bijvoorbeeld toegevoegd dat opzichters vooraan staan en dat die vooral wit zijn, dat de zwarte arbeiders door hun huidskleur dus achteraan moeten staan. Dit soort teksten zijn overal te vinden. De toon van de teksten is zakelijk - de inhoud van de tekst is iets dat gewoon verteld moet worden om het verhaal compleet te maken.
In Nederland worstelen we nog met onze koloniale geschiedenis. We kennen de "witte" verhalen, maar er is meestal geen aandacht voor de keerzijde van de VOC mentaliteit, hoewel iedereen weet dat die er was. Misschien moeten we leren van de Amerikanen: geen aparte verhalen over ons slavernijverleden of over de slachtoffers uit de koloniën, maar de bestaande verhalen aanvullen met de informatie die we liever niet horen.
