Engelse les

Het is eigenlijk wel verbazend hoe weinig Japanners een basaal gesprek in het Engels kunnen voeren. Ik heb de indruk dat het er minder zijn dan ik in andere landen ben tegengekomen. Zelfs vergeleken met ontwikkelingslanden waar het vaak schort aan goed onderwijs. Zelfs personeel dat vaak contact heeft met toeristen, zoals aan de hotelbalies en van restaurants in toeristische gebieden, spreekt geen of nauwelijks Engels. Vaak kennen ze wel een aantal relevante woorden, zodat ze de meest voorkomende vragen wel herkennen en een soort van antwoord kunnen geven. Maar als er ook maar iets conceptueels in de vraag zit dan haken ze af.

Treffend voorbeeld: ik heb geprobeerd in het hotel te vragen of alle hotels van de keten een wasmachine hebben in plaats van een wasservice. Die laatste is erg duur (alle kleren laten wassen is duurder dan de hotelkamer), en een wasserette in de stad vinden is een hele onderneming (want dan moet je Engels gaan praten met Japanners). Het enige woord dat bij een van de twee vriendelijke receptionistes landde was wasmachine - de ander was bij het horen van het tweede Engelse woord al afgehaakt. Het duurde even totdat ik de variatie in de formulering gevonden had zodat ze begreep dat het om een hotel in een andere stad ging. Vervolgens wilde ze weten welke stad, maar het begrip een willekeurige andere stad kreeg ik niet uitgelegd. Ook iets als alle hotels van deze keten kwam niet over.

Japan heeft ook wel door dat hier iets aan moet gebeuren. Engels is onderdeel van het curriculum van de middelbare school. En Japan gebruikt de toeristen om het Engels in de praktijk te brengen. De scholen sturen de leerlingen (ook op zaterdag, als huiswerk) naar toeristische plaatsen. Elke leerling moet twee of drie buitenlandse toeristen in het Engels interviewen. Het is een standaard vragenlijst die ze blijkbaar in het Japans meekrijgen:

Vraag of je de toerist iets mag vragen
Vertel wie je bent
Vraag waar de toerist vandaan komt
Vraag waarom de toerist hier naar toe komt
Vraag hoe de toerist het hier vindt
Vraag welk Japans eten de toerist het lekkerste vindt
Maak een foto van jezelf met de toerist als bewijs dat je ook echt met een toerist gesproken hebt (wel eerst vragen of het mag)

Ik heb al meerdere keren op zo'n manier aan de Engelse les meegewerkt. Ik hoop maar dat de oefening redelijk aan het begin van het curriculum zit, anders zal het voeren van een gesprek nog lang toekomstmuziek blijven. Een enkeling produceert een Engels dat nog onbegrijpelijker is dan een robotvertaling.

Ik heb er een gewoonte van gemaakt bij de eetvraag een wedervraag te stellen (vind jij dat ook lekker?). De resultaten zijn bedroevend. Ik denk dat minder dan de helft de vraag verstaat, maar een antwoord geven is vaak te moeilijk. Vandaag kwam ik de uitzondering tegen (uiterst rechts op de foto): ze begreep dat ik doria (mijn lunch van vandaag) lekker vond, wist te vertellen dat ze er ook van hield omdat ze kaas lekker vindt. Dus: mocht je ooit een vraag hebben die niemand in Matsumoto kan beantwoorden, zoek haar dan op.

Bijgaand een foto als bewijs dat ik Engelse les gegeven heb.